Co prawda to uprawy arabiki stanowią większą część rynku kawy na całym świecie (70%) i to na niej plantacje bogacą się najbardziej, jednak kawa robusta ma także grono wielu zwolenników. Nie bez powodu weszła do czołówki najczęściej używanych kaw ziarnistych (trzecia jest liberica, która zajmuje tylko 1% rynku). Dzięki temu kawowi wielbiciele mają wybór, pole do dyskusji, eksperymentów, rozwoju i delektowania się różnymi smakami.
Ziarno zostało zasiane, gdzie rosną oba gatunki
Arabica pochodzi z Etiopii i Mozambiku. Najlepsze plony uzyskuje w strefie między zwrotnikowej, gdzie jest duża wilgotność i nasłonecznienie, a gleba jest żyzna. Optymalna da niej temperatura wzrostu to 15–25 °C w wyższych partiach powyżej 1000 m n.p.m.
Robusta zwana kawą kongijską jest bardziej dzika. Pochodzi z Afryki Subsaharyjskiej. Potrzebuje znacznie wyższej temperatury 18–36 °C i dobrze się czuje na mniejszych wysokościach poniżej 800 metrów nad poziomem morza. Drzewka robusty osiągają od 2,5 metra do 4,5 metra wysokości.
Delikatna roślina coffea arabica kontra mocna kawa kongijska
W uprawę arabiki (na plantacjach w Brazylii, Kolumbii, Indonezji, Etiopii) wkłada się wiele wysiłku, począwszy od badania ziaren, modyfikowania ich, żeby były silniejsze i bardziej odporne, aż po tworzenie nowych (już istnieje ponad 100) odmian kawy. Krzewy są mało odporne na wszelkie zmiany oraz atakujące je choroby i szkodniki. Zupełnie inaczej ma się w przypadku robusty. Wysoka zawartość kofeiny odstrasza insekty. Szybciej rośnie i owocuje. Jest znacznie łatwiejsza w uprawie, a to sprawia, że jest tańsza. Eksporterem tego gatunku jest Wietnam, Uganda, Indonezja, Indie czy Tajlandia.
Wyrazisty smak to cecha robusty
Smak robusty tak samo, jak wygląd pestek, jest bardzo charakterystyczny. Ziarna kawy są okrągłe i mają prostą bruzdę. Ceniona jest ona za mocny głęboki intensywny smak z lekko ziemistą czekoladową nutą. Nawet gorycz i kwasowość jest tu doceniana, gdyż idealnie się komponuje zwłaszcza w mieszankach z arabiką.
Smak ziaren arabiki zachwyca smakoszy kawy delikatnością, słodyczą i nutami najróżniejszych odmian owoców i kwiatów. Jej ziarenka są podłużne, a bruzda lekko falowana.
Czym różni się robusta od arabiki?
Praktycznie wszystkim i w tym tkwi cały urok, że mamy dostęp do skrajnie odmiennych od siebie produktów:
- smakiem i zapachem;
- wielkością i kształtem ziaren;
- sposobem uprawiania, plonami, trudnościami w hodowli;
- dostępnością i ceną (nawet najwyższej jakości robusta fine nie osiąga tak zawrotnych cen, jak wyselekcjonowane ziarna arabiki);
- zawartością kofeiny (1–1,5% – arabica, 2–4% – robusta).
Ta różnorodność to jednocześnie zalety i mimo że to arabika jest bardziej ceniona przez koneserów kawy, to także robusta znajduje swoich sympatyków.
Kilka ciekawostek na temat kaw
- Arabica i robusta to gatunki, a każda z nich ma wiele odmian.
- W warunkach naturalnych kawowce to bardzo wysokie drzewa (nawet 10 m). Na plantacjach ich wzrost jest monitorowany (do 2 m) w celu uzyskania większej ilości łatwo dostępnych owoców.
- Ziarna kawy to w rzeczywistości pestki owoców wiśni kawowca.
- Jeżeli pijesz dużo kawy, wybieraj arabikę ze względu na niższą zawartość kofeiny, która w nadmiarze jest szkodliwa.
- Robusta polecana jest do kaw mlecznych typu cappuccino, latte.
- Najwyższa jakość arabiki określa się jako specialty (zamiennie speciality), w przypadku robusty to jakość fine.
Arabica a robusta – jeżeli decyzja jest zbyt trudna, wybierz mieszankę dwóch gatunków kawy
Co prawda kawa robusta jest mniej aromatyczna, ale za to parzona w ekspresie ciśnieniowym daje warstwę delikatnej pianki. Zawiera także więcej kofeiny, a to przecież doskonała informacja dla osób szukających pobudzenia nie tylko o poranku. Często łączy się w palarniach kawy te dwie odmiany. Tym sposobem nie trzeba wybierać: arabica czy robusta, ponieważ ma się jednej paczce gorzki i kwasowy smak jednej i słodki kwiatowo-owocowy drugiej. Dodatkowo dostajemy piękną kremową piankę. Oczywiście zależy jeszcze, w jakich proporcjach arabika zostanie uzupełniona robustą, żeby uzyskać odpowiedni balans.
Kilka słów o mieleniu i młynkach do kawy
Jak wiadomo, najlepszy aromat kawy uzyskamy, jeżeli zmielimy ziarna tuż przed zaparzeniem. Do tej czynności polecane są od dawna młynki żarnowe (stalowe lub ceramiczne). Dlaczego?
- między żarnami kawa jest miażdżona, a nie siekana, a to właśnie sprawia, że uwydatnia się aromat w niej znajdujący;
- ustawienie odległości między żarnami sprawia, że ziarenka są mielone równomiernie na pożądaną grubość;
- żarna nie nagrzewają się i nie przypalają niepotrzebnie kawy.
Dobry młynek to jednorazowa inwestycja. Zwłaszcza miłośnicy kawy docenią znacznie większe walory naparu ze świeżo zmielonych ziaren.
Do czego wykorzystuje się ziarna kawy kongijskiej
Robusta najczęściej wykorzystywana jest jako uzupełnienie mieszanek do ekspresów ciśnieniowych. Klasyczne włoskie espresso zawiera w sobie ten gatunek. Nie tylko wzmacnia smak napoju. Zwiększa także jego działanie pobudzające i daje lubianą przez wszystkich creme na powierzchni.
Jest także w kawie rozpuszczalnej, ponieważ ten proszek to tak naprawdę wysuszony ekstrakt mieszanki kaw.
Jeżeli jesteś osobą dla której dzień bez kawy jest dniem straconym, to z pewnością słyszałeś o dwóch najważniejszych gatunkach kaw i zapewne niejednokrotnie piłeś ich mieszanki. Bez obaw możesz próbować także każdej z osobna, żeby samodzielnie przekonać się o ich smaku i jakości i niekoniecznie zawsze musi to być uznawana za szlachetniejszą arabika. Warto spróbować także ziaren robusty i przekonać się, ile prawdy jest w tym, co mówią inni, bo przecież każdy ma własny gust.
Może Cię też zainteresować:
- Kawa arabica to wartościowa kawa ziarnista. Poznaj bliżej tę aromatyczną mieszankę! Czym różni się od robusty?
- Kwasowość kawy – czym jest i co na nią wpływa?
- Kawa ziarnista i jej rodzaje. Sprawdź, który z nich smakuje najlepiej. Jaka kawa do ekspresu będzie odpowiednia?
- Mocna kawa, czyli właściwie jaka? Zawartość kofeiny, czas parzenia, ziarna i inne zmienne
- Espresso doppio – podwójne espresso o intensywnym smaku i aromacie
- Kawa lungo z ekspresu ciśnieniowego czy kapsułki? Co to za napar
- Najlepsza kawa na świecie – Jaka jest?
- Kawa sypana czy rozpuszczalna? Która z nich ma lepszy wpływ na zdrowie? Jak zaparzyć dobrą kawę sypaną?
